Schrijversblock, en wat je ertegen doet.

Elke schrijver komt het een keer tegen: een dood punt. Een schrijversblock, in goed Nederlandsch, een regelrecht anglicisme van 'writer's block'. Dat lege vel papier dat je aanstaart, of die cursor die pesterig blijft knipperen alsof hij wil zeggen: kom dan, kom dan, kom dan. Ik sta klaar voor je briljante inval, voor je spannende plottwist, je ultieme grap of diepe overpeinzing.

Alleen, die komt niet altijd. Brainfreeze, noem ik het zelf wel eens. Mijn brein slaat op slot. Meestal weet ik wel wát ik wil zeggen, maar komt het er niet uit hóe ik het wil zeggen. En da's best kak als schrijver.

Op zo'n moment ontbreekt de inspiratie. Of ik heb mezelf in de nesten gewerkt, mijn personage zit in een bepaalde situatie en ik krijg hem/haar er niet uit. Renate Dorrestein schreef daar ook al over in haar boek 'Onder de motorkap van het schrijverschap - Het geheim van de schrijver & De blokkade' een lekker korte, pakkende titel. Haar hoofdpersoon zat in de tram en ze kreeg haar er niet meer uit. Wat nu? Tot ze ineens bedacht: Ik heb haar in die tram gezet. Waarom eigenlijk?

Even simpel als briljant. Personages hebben de irritante gewoonte om een heel andere kant op te gaan dan jij als schrijver in gedachten hebt. Dat klinkt misschien vreemd voor niet-schrijvers, maar het is echt zo. Dan vloeit er vanzelf een volgende handeling uit mijn toetsenbord en denk ik: Hé, dat heb ik helemaal niet bedacht. Meestal werkt het heel goed, want het is een natuurlijke actie die volgt. Als ik mijn poppetje dan een andere kant op wil wringen, werkt dat niet, want hij of zij heeft daar dan helemaal geen zin in. Maar soms loopt de route dood. En dan zit er maar één ding op: rechtsomkeert maken en eerder links of rechtsaf slaan.

Ik kan soms dagenlang lopen prakkiseren over hoe nu verder. Ik weet waar ik heen wil met het verhaal, ik weet waar en hoe ik het wil eindigen, maar die tussenstappen, daar stokt het soms. Soms helpt het als ik heel even iets anders ga doen. Even rondklooien in huis, of een film kijken of een stukje lezen in andermans werk. Het beste werkt nog altijd als ik ga wandelen. Weg van de computer, werkgedachten, huishouden. Verstand op nul en blik op oneindig, en prompt komt daar de oplossing. Althans, tot nu toe werkt dat altijd.

Het gebeurt ook als ik 's avonds in bed lig. Dan vallen me ineens verhaallijnen binnen, opmerkingen die iemand kan maken, een connectie die handig is, een opstapje naar een volgende scène. Best irritant hoor, als je bijna in slaap valt. Soms stap ik dan mijn bed weer uit om het op te schrijven, maar gek genoeg weet ik het meestal 's morgens gewoon nog. Omdat het zo'n natuurlijk gevolg is van een eerdere actie en ik het niet zag omdat ik druk was alles en iedereen in mijn mal te proppen. Zodra ik dat loslaat lopen ze ineens de goede kant op.

Bizar hoe dat werkt soms.